Co zrobić, żeby rany szybciej się goiły?

Plastry wysuszające ranę, hydrokoloidowe czy może te ze srebrem? Jaki produkt antyseptyczny do skóry wybrać? Poznaj rodzaje ran. Dowiedz się, jak postępować ze świeżą raną i czym zasuszyć ranę. Sprawdź, co opóźnia gojenie się rany.

Opatrywanie ran i skaleczeń (powierzchownych)

Pierwszym działaniem, jakie należy wykonać, jest dokładne przemycie rany czy skaleczenia za pomocą czystej wody. Kolejny krok to użycie środka antyseptycznego. Skórę należy dokładnie oczyścić za pomocą preparatu przeznaczonego do opatrywania skóry.

Rany nie wolno pocierać zbyt intensywnie, bo może to doprowadzić do pogłębienia się rany i do wzmożonego krwawienia. Unikaj produktów z alkoholem czy jodyną. Gdy krwawienie ustąpi, ranę możesz opatrzyć za pomocą plastra.

Pamiętaj, że pod plaster możesz nałożyć specjalne produkty przyspieszające gojenie się ran. Możesz wypróbować na przykład specjalistyczne żele przyspieszające gojenie się ran.

Kiedy rana zaczyna się goić?

Może cię to zdziwić, ale rana zaczyna się goić w zasadzie zaraz po jej powstaniu. Pierwszy etap to krwawienie, w wyniku którego powstaje skrzep. Jest on poniekąd „plastrem”, który chroni ranę przed pogłębieniem uszkodzenia, przed wniknięciem do jej środka drobnoustrojów i przed utratą wody.

Strup, pod którym następuje intensywna regeneracja, też stanowi barierę ochronną. Powierzchowne rany goją się bez powstawania blizny. Te głębokie goją się z powstawaniem blizny.

Co zrobić, żeby rana się szybko zagoiła?

Umyj ją, zastosuj środki antyseptyczne według zaleceń producenta i opatrunek. Jaki opatrunek wybrać? To zależy od rodzaju rany. W przypadku ran z obfitym wysiękiem sprawdzą się takie opatrunki, które osuszają powierzchnię rany i odprowadzają nadmiar wysięku. Na rany suche o wiele lepiej sprawdzą się opatrunki hydrożelowe. Co ważne, na rany zakażone lub takie, które potencjalnie mogą być zakażone, warto stosować opatrunki ze srebrem lub chlorhexydyną.

Jak często zmieniać opatrunek?

Co ciekawe, zbyt częsta zmiana opatrunku wcale nie wpływa korzystnie na proces gojenia się rany. Odklejanie starego plastra może podrażniać skórę i zaburzać gojenie się. Zmieniaj opatrunek co 24–72 godziny. Pamiętaj, by nie zdrapywać strupa, który zdążył się już utworzyć, nawet jeśli gojąca się skóra bardzo swędzi.

To opóźnia proces gojenia się ran:

• zakażenie rany, 
• wysuszenie się rany, 
• odrywanie strupa, 
• nadmierny wysięk w ranie, 
• niedostateczne ukrwienie okolicy rany, 
• obecność zanieczyszczonego ciała obcego,
• obecność tkanki martwiczej, 
• niedożywienie, 
• choroby współistniejące (np. cukrzyca), 
• osłabiony układ immunologiczny, 
• przyjmowanie leków obniżających krzepliwość krwi.
  

Rodzaje ran:

1. Otarcia i zadrapania

Powstają w wyniku niezbyt silnego ucisku narzędzia, upadku lub uderzenia o twarde i chropowate podłoże. Takie rany są płytkie, ale mogą wiązać się z silnym bólem, krwawieniem i dyskomfortem. W wyniku wypadku uszkodzeniu ulegają tylko powierzchniowe warstwy skóry, głównie naskórek.

2. Rany cięte

Powstają w wyniku przecięcia skóry ostrym narzędziem. Takie rany mogą mieć zarówno równe, jak i nierówne brzegi. Wszystko zależy od siły, kierunku i rodzaju danego urządzenia, które spowodowało ranę ciętą. Mogą obficie krwawić. Szybko się goją po zabliźnieniu.

3. Rany kłute

Powstają w wyniku zranienia wąskim, ostrym przedmiotem z ostrym końcem (igłą, widłami, gwoździem czy bagnetem). Takie rany mogą uszkadzać wszystkie warstwy skóry, mięśnie, kości, jak i organy wewnętrzne oraz inne struktury.

Takie rany szybko się goją, ale mogą wymagać interwencji lekarza, jeśli są bardzo głębokie lub uszkadzają tkanki podskórne. Takie rany mogą powodować trwałe uszkodzenia zdrowia, krwawienia wewnętrzne, jak i mogą prowadzić do śmierci.

4. Rany tłuczone

Rany tłuczone powstają w wyniku pękania skóry i głębiej leżących tkanek pod wypływem działania tępego przedmiotu, np. w wyniku uderzenia młotkiem czy kamieniem. Brzegi takiej rany są nierówne, zgniecione i towarzyszy im obrzęk. Rany tłuszczone nie krwawią tak obficie, jak rany cięte. Tkanki ulegają szybkiemu obumarciu w wyniku martwicy.

5. Rany kąsane

To rany, które powstają w wyniku ugryzienia przez zwierzęta lub ewentualnie (rzadziej) przez ludzi. Rany kąsane mają charakter ran tłuczonych, szarpanych lub kłutych.

Tego typu rany goją się wolno, łatwo ulegają zakażeniu ze względu na duże prawdopodobieństwo przeniesienia bakterii z jamy ustnej dzikiego zwierzęcia. Co więcej, ugryzienie wiąże się z ryzykiem zachorowania na śmiertelną chorobę wirusową – wściekliznę.

6. Rany szarpane

Powstają w wyniku kontaktu skóry z zakrzywionym, ostrym narzędziem, np. hakiem. Rany takie są nierówne i poszarpane.

7. Rany zatrute

Wraz z zadaniem rany następuje wprowadzenie trucizny. To typowa rana zadana przez skorpiona, żmiję lub innego węża, pszczołę, osę czy szerszenia. W przypadku ugryzienia przez żmiję można zaobserwować dwa charakterystyczne punkty na skórze, obrzęk i zasinienie skóry.

Objawy towarzyszące to miejscowa bolesność, zasinienie skóry, nudności, wymioty, trudności z oddychaniem, przyspieszone tętno, zamroczenie, utrata przytomności i zawroty głowy.

Rany zatrute goją się w miarę szybko. To objawy im towarzyszące zazwyczaj przysparzają najwięcej kłopotów.

8. Rany postrzałowe

Powstają w wyniku działania różnego rodzaju pocisków. Prowadzą do różnorodnego uszkodzenia tkanek i organów. To wszystko zależy od rodzaju broni, odległości od zadanego strzału i miejsca postrzelenia. Rany postrzałowe mają wlot i wylot lub sam wlot.